შესაძლებელია საპროცესო გარიგება სატრანსპორტო შეცდომებისას?

მომხდარა შემთხვევები, როცა ტვირთი ადგილზე მივიდა, მაგრამ მიმღები უარს აცხადებს მიღებაზე, ვთქვათ, ფასის ზრდის თუ სხვა მიზეზით. ასეთი ქცევა არღვევს ხელშეკრულებას. გადამზიდველი იძულდება, ტვირთი სადმე დასაწყობად განათავსოს, გაწიოს ხარჯები. არსებობს კანონი, რომლითაც გადამზიდველს შეუძლია გაყიდოს ტვირთი ლეგალური გზით, თუ არავინ იხდის ხარჯებს.

თუ გსურთ, ტვირთი დარჩეს პორტის ტერიტორიაზე გარკვეული დროით, მოგიწევთ სატერმინალო მომსახურების ხელშეკრულება. ეს აძლევს უფლებას, გამოიყენოთ საწყობები, ჰანგარები ან ღია დასაწყობების ზონა. ტერმინალიც ითხოვს მოსაკრებლებს, ხოლო თუ ტვირთი დგას ძალიან დიდხანს, შეიძლება გაჩნდეს დამატებითი გადასახადი (Demurrage).

Forwarder უზრუნველყოფს ტვირთის ლოგისტიკურ გადაწყვეტას — იპოვის საჭირო ტრანსპორტს, შეათანხმებს ფასს, მოამზადებს საბაჟო დოკუმენტებს და აკონტროლებს მიწოდების მთელ ჯაჭვს. ეს შუამავალია, რომელსაც ხშირად მომწოდებელი ან მიმღები ქირაობს, რომ თავს არ შეაწუხოს მრავალ შუალედურ პროცესზე.

საჰაერო გადაზიდვაზე ხელშეკრულებისას (მაგ. ტვირთის ან მგზავრის) მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ბილეთი ან საჰაერო კონოსამენტი, სადაც მითითებულია გამყვანი ავიაკომპანია, რეისი, ტვირთის ან მგზავრთა ინფორმაცია. ასევე უნდა იქნას გათვალისწინებული მონრეალის ან ვარშავას კონვენციები, თუ საერთაშორისო ფრენას ეხება. გარდა ამისა, უნდა განისაზღვროს სადავო საკითხების სასამართლო ალტერნატივა.

თუ ტვირთი დაზიანებული ჩამოვიდა, დამკვეთმა დაუყონებლივ უნდა შეამოწმოს და პრეტენზია დადოს. კონვენციების მიხედვით სხვადასხვა ვადებია: CMR-ში — 7 დღეში (თუ მალევე არ ეტყობა, ე.წ. hidden damage — 14 დღეში), საზღვაოში — შეიძლება 3 დღე. ეს ვადები მნიშვნელოვანია, რადგან დროის გასვლის შემდეგ შეიძლება გადამზიდველმა უარი თქვას ანაზღაურებაზე.

ზოგი დამკვეთი აცხადებს, რომ ტვირთის მონაცემები კომერციული საიდუმლოებაა. გადამზიდველმა არ უნდა გაამჟღავნოს ეს ინფორმაცია მესამე პირებთან. იურიდიულად ამის გარანტია შეიძლება ჩაიდოს ხელშეკრულებაში გამონაკლისებით (შენიღბვა, საჯარო ორგანოებისთვის გაცემის აუცილებლობა).

ხშირად მთავარ გადამზიდველს აქვს უფლება, რომ ტვირთი სხვა კომპანია-ქვეკონტრაქტორს გადააბაროს, თუ ამას ხელშეკრულება უშვებს. ეს ეწოდება subcontracting. მთავარი გადამზიდველი მაინც მთავარი პასუხისმგებელი რჩება დამკვეთის წინაშე, თუმცა ქვეკონტრაქტორსაც შეიძლება ჰქონდეს თავისი ვალდებულებები.

დიახ, ნებისმიერი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტი, განსაკუთრებით მალფუჭებადი (რძე, ხორცი, თევზი, ბოსტნეული) მოითხოვს ჰიგიენურ სტანდარტებს, ტემპერატურულ რეჟიმს, სპეციალურ კონტეინერებს. საქართველო ადგენს შინაგან რეგლამენტს, ძირითადად საინვესტიციო საკანონმდებლო აქტებით. თუ უგულებელყოფილია, შეიძლება სურსათის ეროვნული სააგენტო დაგაჯარიმოთ.

თანამედროვე ეპოქაში მხარეები ხშირად ახორციელებენ ურთიერთობას ელექტრონულად. შესაძლებელია, სარეკვიზიტო ველები შეავსონ ვებ-გვერდზე, დადასტურონ E-sign ან ელფოსტით გაუგზავნონ დამოწმებული დოკუმენტი. ეს ითვლება კანონიერად, თუ არსებობენ იმპორტის/ექსპორტის სამართლით მიღებული ელექტრონული ფორმის წესი.