კონფიდენციალურობა რამდენად არის გარანტირებული სატრანსპორტო პროცესებში?

CMR კონვენცია არეგულირებს საერთაშორისო საავტომობილო სატვირთო გადაზიდვებს. იგი აწესებს სტანდარტს, როგორ უნდა მოხდეს ტვირთის ზედნადების შევსება, საიდან სად მიდის ტვირთი, ვინ არის პასუხისმგებელი, რა წესებით ხდება დავების გადაწყვეტა და ანაზღაურების დათვლა ტვირთის დაკარგვისა თუ დაზიანების შემთხვევაში. იგი მოქმედებს მაშინ, როცა ტვირთი იგზავნება ერთი წევრი ქვეყნიდან მეორეში.

დიახ, ნებისმიერი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტი, განსაკუთრებით მალფუჭებადი (რძე, ხორცი, თევზი, ბოსტნეული) მოითხოვს ჰიგიენურ სტანდარტებს, ტემპერატურულ რეჟიმს, სპეციალურ კონტეინერებს. საქართველო ადგენს შინაგან რეგლამენტს, ძირითადად საინვესტიციო საკანონმდებლო აქტებით. თუ უგულებელყოფილია, შეიძლება სურსათის ეროვნული სააგენტო დაგაჯარიმოთ.

ზოგჯერ დამკვეთმა შეჰყავს ტვირთის გამოცხადებული ღირებულება ზედნადებში, რათა პრეტენზიისას بتوانოს ანაზღაურების მიღება სწორედ ამ ბაზაზე. თუ ღირებულება არ არის მითითებული, კანონით შეიძლება არსებობდეს ლიმიტირებული კომპენსაცია. ჰააგა-ვიზბის, CMR და სხვა კონვენციებში პასუხისმგებლობის ლიმიტი ხშირად არის კგ-ზე ფიქსირებული თანხა.

საერთაშორისო სატრანსპორტო ტრანზიტისას საჭიროა გაეცნოთ იმ საერთაშორისო კონვენციებსა და ხელშეკრულებებს, რომლებიც არეგულირებს ტვირთისა თუ მგზავრების საზღვრებს მიღმა გადაყვანას. ასეთებია, მაგალითად, CMR (საერთაშორისო საავტომობილო გადაზიდვების კონვენცია), აგრეთვე სხვა დოკუმენტები, რომლებიც აწესრიგებს საზღვაო, საავიაციო თუ სარკინიგზო გადასაყვან პროცესს. ამასთან, სავაჭრო დოკუმენტაციაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს საბაჟო კანონმდებლობა და შესაბამისი სასაზღვრო პროცედურები.

თუ ტვირთი დაზიანებული ჩამოვიდა, დამკვეთმა დაუყონებლივ უნდა შეამოწმოს და პრეტენზია დადოს. კონვენციების მიხედვით სხვადასხვა ვადებია: CMR-ში — 7 დღეში (თუ მალევე არ ეტყობა, ე.წ. hidden damage — 14 დღეში), საზღვაოში — შეიძლება 3 დღე. ეს ვადები მნიშვნელოვანია, რადგან დროის გასვლის შემდეგ შეიძლება გადამზიდველმა უარი თქვას ანაზღაურებაზე.

ტვირთის გადაზიდვის საფასური დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე: განსახილველია ტვირთის მოცულობა, წონა, სასწრაფო ვადა, ტრანსპორტირების მანძილი, ასევე ტრანსპორტის სახე — საავიაციო, საზღვაო, საავტომობილო თუ სარკინიგზო. აქვე ითვალისწინებენ სპეციფიურ მოთხოვნებს, მაგალითად, თერმორეგულაცია თუ საშიში ტვირთის გადასაზიდი პროცედურები. ყოველი ეს ფაქტორი საბოლოოდ განსაზღვრავს ტარიფს.

თუ კომპანიონის ბიზნესი არის საკურიერო მომსახურება, შეიძლება ხშირად შეგხვდეთ მომხმარებელი, რომელიც ამბობს, რომ ამანათი ფეხში დაუსვეს, ან დაგვიანებით მიუტანეს. კომპანიის ინტერესია, ხელშეკრულებაში მკაფიოდ ეწეროს დროის შუალედი, პასუხისმგებლობის ლიმიტი და გამონაკლისები (მაგ. გარე მიზეზები).

სამოქალაქო დავებში თითქმის არ გამოიყენება თავისუფლების აღკვეთა, თუ ეს არაა სისხლისსამართლებრივი დანაშაული. გადამზიდველის დაუდევრობა ან ხელშეკრულების შეუსრულებლობა მხოლოდ ფინანსურ ანაზღაურებას ითვალისწინებს. საპატიმრო შესაძლებელია მხოლოდ, თუ გამოვლინდა განზრახ დანაშაული (მაგ. თაღლითობა, კონტრაბანდა).

თანამედროვე ტექნოლოგიით, Driverless Truck-ები მსოფლიოს ზოგ ქვეყანაში ტესტირდება. საქართველოში ჯერ არაა საკანონმდებლო ჩარჩო, რომ გაუშვან უკაცო სატვირთო. მოხდება საკანონმდებლო ცვლილება უსაფრთხოებაზე, პასუხისმგებლობაზე, შემოწმებების წესებზე. ახლაც მოქმედი კანონი ითვალისწინებს, რომ თვითმავალ მანქანებს არ ჰყავთ ადამიანი საჭესთან, რაც წარმოიქმნება უამრავ კითხვას სამართლებრივად.