რა ხდება, თუ დამკვეთი არაადეკვატურ საინფორმაციო დოკუმენტს წარუდგენს გადამზიდველს?

კომპანიებმა, რომლებიც ახორციელებენ გადაზიდვებს, უნდა შეინახონ ზედნადებები, ინვოისები, საბაჟო დეკლარაციები და სხვა დოკუმენტები გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, რაც კანონით დადგენილია. ეს მნიშვნელოვანია საბუღალტრო აღრიცხვისა და შემდგომი სამართლებრივი დავების დროს მტკიცებულებათა მოსაპოვებლად. თუ დოკუმენტები დაკარგულია, შესაძლოა შეკითხვები წარმოიქმნას გადასახადების გადასახადისას ან სასამართლოში.

თანამედროვე ურთიერთობებში ხშირად E-mail გამოიყენება ოფიციალურ კომუნიკაციად. თუ ხელშეკრულებაში წერია, რომ ‘შეტყობინების მიწოდება ელექტრონული ფოსტით იქნება საკმარისი’, მაშინ საკმარისია. თუ ასეთი ჩანაწერი არ არის, სასამართლომ შეიძლება არ ცნოს იმეილი ოფიციალურ შეტყობინებად (დამოკიდებულია ბრალდებულისგან დადასტურებაზე).

ზოგჯერ ტვირთი ზიანდება გადაზიდვისას იმიტომ, რომ დამკვეთმა არ მიიღო სათანადო ზომები მისივე პროდუქტების შესაფუთად. თუ დადგინდება, რომ ზიანი მხოლოდ არასათანადო შეფუთვის ბრალია, გადამზიდველი პასუხისმგებლობას არ დაექვემდებარება. შესაბამისად, დოკუმენტებში უნდა იყოს მითითებული, ვისი ვალდებულება იყო შეფუთვა და რა სტანდარტებით.

საჰაერო გადაზიდვაზე ხელშეკრულებისას (მაგ. ტვირთის ან მგზავრის) მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ბილეთი ან საჰაერო კონოსამენტი, სადაც მითითებულია გამყვანი ავიაკომპანია, რეისი, ტვირთის ან მგზავრთა ინფორმაცია. ასევე უნდა იქნას გათვალისწინებული მონრეალის ან ვარშავას კონვენციები, თუ საერთაშორისო ფრენას ეხება. გარდა ამისა, უნდა განისაზღვროს სადავო საკითხების სასამართლო ალტერნატივა.

საქართველოში სისხლის სამართალი ითვალისწინებს საპროცესო შეთანხმების ინსტიტუტს, მაგრამ ეს მოქმედებს მხოლოდ სისხლისსამართლებრივ კონტექსტში. ანუ თუ დანაშაულია, როგორც ნარკოტიკული ტვირთის გადატანა, მასთან დაკავშრებული პირი შეიძლება მივიდეს შეთანხმებაზე პროკურატურასთან. სამოქალაქო დავაში პირდაპირ ‘საპროცესო გარიგება’ არ იხმარება, არამედ მორიგება-შეთანხმებაზე საუბრობენ.

სატრანსპორტო სფეროში მრავალგვარი სამართლებრივი დეტალია. ადვოკატი დაეხმარება ხელშეკრულებების მომზადებაში, საერთაშორისო დოკუმენტების ანალიზში, დავისას სასამართლოსა თუ არბიტრაჟში წარდგენაში. ასევე შეუძლია შუამავლობა მოლაპარაკებებში, რათა დაზოგოთ დრო და ფინანსები.

საერთაშორისო გადაზიდვებში საბაჟო პროცედურა შეიძლება დაეკისროს როგორც დამკვეთს, ასევე გადამზიდველს, ეს დამოკიდებულია იმაზე, როგორ განისაზღვრება ხელშეკრულება და Incoterms პირობები (მაგ. EXW, FOB, CIF, DDP...). თუ წერია, რომ გადამზიდველი უზრუნველყოფს საბაჟო პროცედურებს, მაშინ ის აგებს პასუხს შესაბამის დოკუმენტაციაზე.

თბილისიდან ბათუმში უნდა წასულიყო ავტობუსი, მაგრამ ის ერთი საათით გვიან გამოვიდა, ან გზაში გაიფუჭა. მგზავრებს უფლება აქვთ მოითხოვონ კომპენსაცია? ეს საკითხი შიდა სატრანსპორტო წესებით და სამგზავრო ხელშეკრულებით რეგულირდება. ასევე გამოიყენება სამოქალაქო კოდექსი, თუ რაიმე სპეციფიკური აქტი არ არსებობს.

ხშირად მთავარ გადამზიდველს აქვს უფლება, რომ ტვირთი სხვა კომპანია-ქვეკონტრაქტორს გადააბაროს, თუ ამას ხელშეკრულება უშვებს. ეს ეწოდება subcontracting. მთავარი გადამზიდველი მაინც მთავარი პასუხისმგებელი რჩება დამკვეთის წინაშე, თუმცა ქვეკონტრაქტორსაც შეიძლება ჰქონდეს თავისი ვალდებულებები.