რატომ არის მნიშნელოვანი მოტორიზებული სატრანსპორტო საშუალებების ტექნიკური შემოწმება?

ზოგჯერ ტვირთი ზიანდება გადაზიდვისას იმიტომ, რომ დამკვეთმა არ მიიღო სათანადო ზომები მისივე პროდუქტების შესაფუთად. თუ დადგინდება, რომ ზიანი მხოლოდ არასათანადო შეფუთვის ბრალია, გადამზიდველი პასუხისმგებლობას არ დაექვემდებარება. შესაბამისად, დოკუმენტებში უნდა იყოს მითითებული, ვისი ვალდებულება იყო შეფუთვა და რა სტანდარტებით.

თანამედროვე ტექნოლოგიით, Driverless Truck-ები მსოფლიოს ზოგ ქვეყანაში ტესტირდება. საქართველოში ჯერ არაა საკანონმდებლო ჩარჩო, რომ გაუშვან უკაცო სატვირთო. მოხდება საკანონმდებლო ცვლილება უსაფრთხოებაზე, პასუხისმგებლობაზე, შემოწმებების წესებზე. ახლაც მოქმედი კანონი ითვალისწინებს, რომ თვითმავალ მანქანებს არ ჰყავთ ადამიანი საჭესთან, რაც წარმოიქმნება უამრავ კითხვას სამართლებრივად.

Incoterms არ არის პირდაპირი სამართლებრივი აქტი, არამედ საერთაშორისო სავაჭრო პალატის წესები. თუმცა, მათი მითითება ხელშეკრულებაში ძალზე გავრცელებულია, რადგან ზუსტად განსაზღვრავს, ვინ რაზე აგებს პასუხს — საფასურის, ტრანსპორტის, დაზღვევის თუ საბაჟო გადასახადების საკითხში. ისინი საორიენტაციოდ გამოიყენება ქართულ სამართლებშიც, თუ მხარეები შეთანხმდნენ.

ტვირთის გადაზიდვის საფასური დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე: განსახილველია ტვირთის მოცულობა, წონა, სასწრაფო ვადა, ტრანსპორტირების მანძილი, ასევე ტრანსპორტის სახე — საავიაციო, საზღვაო, საავტომობილო თუ სარკინიგზო. აქვე ითვალისწინებენ სპეციფიურ მოთხოვნებს, მაგალითად, თერმორეგულაცია თუ საშიში ტვირთის გადასაზიდი პროცედურები. ყოველი ეს ფაქტორი საბოლოოდ განსაზღვრავს ტარიფს.

საზღვაო გადაზიდვებში მოქმედებს რიგი საერთაშორისო კონვენციებისა, როგორიცაა ჰააგა-ვიზბის წესები ან ჰამბურგის წესები. ისინი არეგულირებს გადამზიდველის პასუხისმგებლობას ტვირთის დაზიანება/დაკარგვის შემთხვევაში. ასევე არსებობს შიდა კანონმდებლობა, რომელიც საზღვაო პორტებში ოპერაციებს აწესრიგებს. ხელშეკრულებაში უნდა იყოს მოცემული, რა პირობებით ეზღვევა ტვირთი, როგორია ანაზღაურების ლიმიტი.

ზოგჯერ დამკვეთი მიაწვდის არაზუსტ ან დაუმთავრებელ მონაცემებს ტვირთის წონის, ზომის, სახიფათო თვისებების შესახებ. ეს იწვევს პრობლემებს კონტროლისა და უსაფრთხოებისთვის. თუ გადამზიდველმა ასეთ მონაცემებზე დაყრდნობით ააწყო ლოგისტიკა და მოხდა ინციდენტი, დამკვეთი შეიძლება გახდეს პასუხისმგებელი.

ფოსტით ტვირთის ან ამანათის გადაგზავნისას მოქმედებს საფოსტო ოპერატორის წესები. თუ უჩვეულოდ დიდი დაგვიანება აქვს, შეგიძლიათ შეამოწმოთ treking code. თუ ნახავთ, რომ ამანათი გაჩერებულია სადღაც, შეიძლება იყოს საბაჟო პრობლემები ან ტექნიკური შეფერხება. იმ შემთხვევაში, თუ დააგვიანა გონივრულ ვადაზე მეტად, თქვენ გაქვთ უფლება ითხოვოთ კომპენსაცია.

დიდი საზიარო პრაქტიკა არსებობს, როცა მხარეები თავიდან ცდილობენ მედიაციას ან მოლაპარაკების მაგიდაზე დაჯდომას, რათა სასამართლოს ხანგრძლივი გზა აირიდონ. ეს აჩქარებს გადაწყვეტას და რჩება საქმიანი ურთიერთობაც. როცა დავა ძირითადად ფინანსურია და ორ სისხარტენიან კომპანიას შორისაა, ხშირად ურჩევნიათ შეთანხმდნენ.

თანამედროვე ტექნოლოგიით ბევრი კომპანია სთავაზობს დამკვეთს ტვირთის ონლაინ თვალყურის დევნებას GPS ან სხვა სისტემით. ეს არ არის კანონის მოთხოვნა, მაგრამ ხდება მსყიდველობის წერტილი. ხელშეკრულების გაფორმებისას, თუ მხარეები შეუთანხმდებიან ამ ფუნქციას, გადამზიდველმა უნდა გაააქტიუროს სისტემა.